(چکیده ای از قانون گزینش کشور)

دستگاهها و افراد مشمول قانون گزينش
داوطلبان ورود به خدمت اعم از رسمي و غير رسمي يا غير ثابت ( پيماني ، قراردادي ، روزمزد ، خريد خدمت ، حق التدريس و عناوين مشابه) متعهدين خدمت ، متقاضيان استخدام مشمول قانون كار در كليه دستگاههاي اجرائي ، داوطلبان بورسيه هاي بلند مدت داخل و خارج كشور ، مأمورين ثابت خارج از كشور ، مأمورين و منتقلين به دستگاههاي مشمول قانون گزينش در مشاغل حساس ، داوطلبان پذيرفته شده در مراكز آموزش عالي وابسته به دستگاههاي اجرائي ، پذيرفته شدگان در مراكز و دانشسراهاي تربيت معلم ، تعهد دبيري و كاركنان شركتهاي خدماتي طرف قرارداد با دستگاههاي اجرايي جهت بكارگيري در مشاغل اداري ، كارشناسي ، آموزشي و حساس تماماً مشمولين قانون گزينش مي باشند. كليه وزارتخانه ها ( بجز اطلاعات) ، سازمانها ، مؤسسات و شركتهاي دولتي ، شهرداريهاي كشور ، بانكهاي كشور ، نهادهاي انقلاب اسلامي ، مؤسسات و شركتهاي دولتي كه شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر نام است و شرکتهایی که تمام يا قسمتي از بودجه آنها از بودجه عمومي تأمين مي شود و... مشمول قانون گزينش مي باشند. ضمناً داوطلبان ورود به دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالي غير بورسيه يا غير متعهد خدمت و مراكز آموزش عالي غير وابسته به دستگاههاي مشمول قانون گزينش و همچنين قضات و اعضاء هيأت علمي دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالي و پرسنل نيروهاي مسلح اعم از كادر نظامي و غير نظامي ارتش ، سپاه و نيروي انتظامي از شمول قانون گزينش مستثني بوده و تابع ضوابط مربوط به خود مي باشند.

اركان گزينش كشور
1- رئيس جمهور:
رياست عاليه گزينش كشور را بعهده داشته و مي تواند امور گزينش كشور را مستقيماً اداره نمايد و يا آنرا به عهده ديگري بگذارد.

2- هيأت عالي گزينش:
اين هيأت توسط رئيس جمهور و طبق ضوابط موجود تشكيل مي گردد و از جمله وظايف آن ايجاد هيأت مركزي گزينش در دستگاههاي اجرائي ، تعيين سياستها ، خط مشي ها و ضوابط گزينش و همچنين بررسي و احراز صلاحيت اعضاء هيأتها و هسته هاي گزينش و نظارت بر حسن اجراي مقررات است. دبيرخانه اين هيأت در نهاد رياست جمهوري مستقر مي باشد و زير نظر دبير هيأت عالي گزينش اداره مي شود. دبير مسئول اجراي مقررات و تصميمات هيأت عالي است.

3- هيأتهاي مركزي گزينش:
مسئول نظارت و هماهنگي در اجراي قانون گزينش و مقررات مربوطه در دستگاههاي مشمول قانون مي باشند و از جمله وظايف اين هيأتها تجديدنظر در مرحله دوم ، ايجاد هسته هاي گزينش ، بررسي ، انتخاب و معرفي اعضاء هسته ها و… مي باشد امور اجرايي هيأت مركزي توسط دبيرخانه اين هيأت كه داراي يك مسئول و مستقر در حوزه ستادي دستگاه مي باشد انجام مي پذيرد.

4- هسته هاي گزينش
مرجع ابتدايي بررسي صلاحيت داوطلبان استخدام و ساير موارد مذكور در قانون گزينش مي باشند. مدير هسته مسئوليت اداره امور اجرائي هسته را برعهده دارد. از جمله وظايف هسته ها اجراي دستورالعملها ، بخشنامه ها و ساير امور محوله از سوي هيأت مركزي و هيأت عالي گزينش مي باشد.

ضوابط حاكم بر گزينش
علاوه بر لزوم احراز شرايط عمومي استخدام شامل صلاحيتهاي علمي و توانايي هاي جسمي و رواني كه به وسيله آزمون و توسط دستگاه مشخص مي گردد متقاضيان مي بايست حائز ضوابط گزينش ( عمومي ، انتخاب اصلح ) نيز باشند.
ضوابط عمومي ، حداقل ضوابطي است كه فرد متقاضي جهت استخدام مي بايست حائز آن باشد.
از مصاديق ضوابط عمومي مي توان از اعتقاد به دين مبين اسلام و يا يكي از اديان رسمي مصّرح در قانون اساسي ، التزام عملي به احكــام اسلام ( عمل به واجبات و اجتناب از محرمات) ، اعتقاد و التزام به ولايت فقيه ، نظام جمهوري اسلامي و قانون اساسي ، عدم اشتهار به فساد اخلاقي و تجاهر به فسق ، عدم سابقه وابستگي تشكيلاتي و گروهكي ( مگر توبه ايشان احراز شود) ، عدم سابقه كيفري مؤثر و عدم اعتياد به مواد مخدر نام برد.
ضوابط انتخاب اصلح ، ضوابطي است كه در موارد محدوديت ظرفيت ( پذيرش) و كثرت تقاضا ، همچنين استخدام در مشاغل حساس ( مانند مشاغل آموزشي و امنيتي و…) و موارد خاص ( مانند اعزام به مأموريت ثابت خارج از كشور و…) به عنوان اولويت اعمال مي گردد. از جمله مصاديق آن ايثارگري ( حضور داوطلبانه در جبهه هاي حق عليه باطل ، جانبازي ، آزادگي ، از خانواده شهدا ، اسراء و مفقودين بودن ) شركت در فعاليتهاي سياسي ، اجتماعي و عبادي ، پوشش چادر براي خواهران ، خدمت در مناطق محروم و…. را مي توان نام برد.

نحوه رسيدگي به شكايات گزينش داوطلبان
معترضين به آراء گزينش مي توانند تا حداكثردو ماه پس از ابلاغ رأي در هر مرحله ، به مرجع اول و دوم تجديدنظر ( به ترتيب به هسته گزينش و هيأت مركزي ) مراجعه و شكوائيه كتبي خود را تسليم نمايند.
اعلام اعتراض مي بايست صرفاً از طرف داوطلب و به صورت كتبي و با اخذ رسيد و يا ارسال به وسيله پست سفارشي در مهلت مقرر انجام گيرد. داوطلب در شكوائيه كتبي خود بايد نكات ذيل را قيد نمايد:

- نام و نام خانوادگي ، نام پدر ، شماره شناسنامه و امضاء.
- آدرس محل كار و سكونت و شماره تلفن تماس .
- ارائه جهات ، دلايل يا مستندات اعتراض بادرج رأي يا آراء صادره در شكوائيهپس از تجديدنظر دوم ، معترضين به آراء تجديدنظر مي توانند حداكثر تا دو ماه پس از ابلاغ رأي ، به ديوان عدالت اداري شكايت نمايند تا پرونده آنان از حيث نقض قوانين و مقررات مورد بررسي قرار گيرد.

هر يك از مراجع تجديدنظر اول و دوم و همچنين ديوان عدالت اداري فقط يكبار مي توانند نسبت به يك شكايت رسيدگي و اقدام به صدور رأي نمايند.
هسته و هيأت ( در غير از تجديدنظر دوم) مكلفند در رأي صادره ، قابل تجديدنظر بودن و نيز مرجع تجديد نظر كننده و مهلت قانوني جهت اعتراض را ذكر نمايند.
در صورتي كه شكايت بعد از مهلت قانوني واصل يا از سوي فردي غير از داوطلب ( باستثناء نماينده قانوني) امضاء شده باشد ، هسته و هيأت فارغ از رسيدگي بوده و مورد بنحو مقتضي به شاكي اعلام خواهد شد.
در مرحله تجديدنظر دوم كه در هيأت انجام خواهد شد. هيأت پس از ملاحظه پرونده و نيز استماع دفاعيات حضوري داوطلب ( در صورت درخواست) ، نسبت به صدور رأي اقدام خواهد نمود. در هر حال عدم حضور ذينفع در مهلت مقرر مانع از رسيدگي نمي باشد.
افشاي محتواي پرونده ها به استناد ماده 43 آيين نامه اجرايي قانون مجاز نمي باشد لكن در صورتيكه داوطلب با علم به اين موضوع بخواهد در جلسه حضوري از فرد ديگري بعنوان مطلع يا شـاهد بصورت همراه استفاده نمايـــد ، با اطلاع قبلي هيأت ، منعي نخواهد داشت ، به هر حال هيچ يك از افـرادحاضر در جلسه حق افشاي محتويات پرونده را نخواهند داشت.
هسته ها و هيأتهاي گزينش موظفند در صورت درخواست كتبي داوطلب موارد عدم پذيرش (اعم از عدم احراز ضوابط عمومي يا انتخاب اصلح ) را به صورت كلي ، محرمانه و كتبي به وي اعلام نمايند.